Świat sportu tak jak całe nasze otoczenie dynamicznie się zmienia. Jeszcze dwie dekady wstecz panowało powszechne przekonanie, że idealnym psem do aktywności są rasy należące do grupy szpiców, psów pierwotnych, czyli północnych zaprzęgowców: siberian husky, alaskan malamute, samoyed, czy pies Grenlandzki. Psy północy za “popularność” pokutują, wiele z nich trafia do schronisk, gdzie jest ich stosunkowo dużo do adopcji. Dziś zawodnicy dążą do jak najlepszych wyników, a do tego są potrzebne piekielnie skuteczne psy. W sportach wyczynowych dominują krzyżówki ras zwane powszechnie hybrydami.
Z jednej strony jest moda oraz niezaprzeczalny wdzięk psów, fascynacja umaszczeniem, kolorem oczu, a z drugiej strony bardzo częsty brak elementarnej wiedzy o potrzebach i wymaganiach rasy. Można zaryzykować, że dziś świadomość jest nieco wyższa przy wyborze ras do uprawiania sportu, a przynajmniej tak chcielibyśmy sądzić. Sporty kynologiczne popularyzują się, a zapotrzebowanie na aktywne psy wzrasta. Sporym zainteresowaniem cieszą się imprezy z zawodami agility, dog frisbee, flyball, rally-o. Dzięki temu stają się popularne rasy, które jeszcze 10 lat temu były stosunkowo rzadko spotykane. Istotnym elementem jest także specjalizowanie się zawodników w krótkich, sprinterskich dystansach w canicross, bikejoring, czwórkach zaprzęgowych. Na fali popularności biegania rośnie ilość imprez: półmaratonów, maratonów i biegów ultra długich, często w górskich terenach. W niektórych imprezach można startować z psem, więc zaistniała potrzeba trenowania psów, których możliwości fizyczne przekraczają hybrydy sprinterskie, ale równie mocnych i przystosowanych kondycyjnie do wielokilometrowych biegów przełajowych. Jakie zatem psy dominują w dzisiejszym sporcie?
W sportach kynologicznych ogromną rolę odgrywają wszechstronnie użytkowe psy pracujące, kiedyś pasterskie i myśliwskie: wyżły, pointery oraz owczarki. W dyscyplinach zaprzęgowych, zwłaszcza uprawianych na poziomie wyczynowym dominują specjalnie tworzone krzyżówki w/w ras: greystery, eurodogi i alaskan husky.
Greyster
Photo by waltimo on Foter.com / CC BY-SA
Zdecydowany faworyt sprinterski, obiekt pożądania wielu zawodników. Typ psa zaprzęgowego pochodzący z Norwegii. Nazwa opisuje główne rasy wchodzące w skład tej mieszanki, czyli charta angielskiego (greyhounda) i wyżła niemieckiego (vorsthera). Często spotykana jest też domieszka pointera. Greystery są najszybszymi psami sprinterskimi startującymi w skijoringu, pulce, canicrossie, bikejoringu i mniejszych klasach zaprzęgowych. Praktycznie zdominowały w/w dyscypliny. Polski zawodnik Igor Tracz, wielokrotny mistrz Polski, Europy i Świata w bikejoringu i czwórkach zaprzęgowych startuje właśnie z takimi psami. Greystery najbardziej przypominają wyżły, gdyż to głównie ich krew płynie w żyłach tych maszyn do biegania. Są niezwykle energiczne, zapatrzone w opiekuna, nastawione na ciągły ruch, a jednocześnie bardzo bliski kontakt z człowiekiem. Niesamowicie chętne do samodzielnej pracy.
Największe zasługi w popularyzacji greysterów można przypisać Norweżce Lenie Boysen Hillestad, z której hodowli pochodzą przodkowie dla większości greysterów – Tigergutta albo Turbojuniora. Greystery nie są uznawane przez żadne federacje, ale wbrew pozorom posiadają uznane rodowodowe hodowle.
Alaskan husky
foto: pixabay.com
W średnich i długich dystansach wyścigów psich zaprzęgów furorę robią od kilkunastu lat mieszanki psów, które najprościej określić jako… burki zaprzęgowe 🙂 Wbrew nazwie, nie jest to krzyżówka alaskan malamute z siberian husky, choć ich krew na pewno zasila te psy. Przyjmuje się, że alaskany przybyły na teren Ameryki Północnej wraz z emigrantami z północnej Rosji. Pomimo, że nie jest to rasa uznana przez organizacje kynologiczne, prywatne rodowody tych psów sięgają kilku pokoleń wstecz, a szczeniaki nie należą do najtańszych i dostępnych dla każdego chętnego. Wiele osób twierdzi, że alaskan husky to nie rasa, lecz określenie psów będących mieszańcami husky, szybkich psów myśliwskich, chartów oraz psów stróżujących.
Alaskany mają, podobnie jak siberian, niebieskie lub mieszanego koloru oczy. Ale bardzo często zdarza się, że maja oczy koloru brązowego. Uszy mają długie, jak na szpica, u nasady szerokie, zwężające się na końcu, spiczaste na czubku, ale zdarzają się i oklapnięte. Mają mniej rozległy “rysunek” na pysku niż siberian, utworzony z białych włosów.
Border collie
foto: pixabay.com
Niezwykle inteligentne psy i całkowicie nastawione na pracę z człowiekiem. Jedna z popularniejszych ras należąca do grupy psów pasterskich i zaganiających, zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich (owczarskich). Latające psy, pływające, skaczące, wyczyniające arcy trudne do powtórzenia sztuczki – to ich żywioł. Do tego trzeba dodać ich niespożytą energię, która pozwala pokonać w trakcie pracy nawet odległości rzędu 65-80 km! Doskonale nadaje się do uprawiania wszystkich sportów kynologicznych. Sprawdza się jako pies lawinowy w górach i jako pies tropiący. Z racji ogromnej chęci pracy z człowiekiem może być wykorzystywany przy wykrywaniu narkotyków oraz w służbach celnych. Nadaje się również do terapii chorych. Idealnie sprawdzają się w dyscyplinach kynologicznych: agility, dog frisbee, flyball, obedience. Czego chcieć więcej? Idealny kompan do aktywnego trybu życia.
Belgian malinois
foto: pixabay.com
Pies o żywym usposobieniu i silnym temperamencie. Potrzebuje stanowczego i konsekwentnego opiekuna. Wymaga dużo ruchu. Posiada silny instynkt terytorialny, potrafi bronić domu oraz właściciela. Bardzo często spotykany w służbach mundurowych, łatwo poddaje się szkoleniom. Malinois jest hodowany przede wszystkim jako pies pracujący w celach ochrony osobistej, wykrywania śladów, pracy policyjnej, poszukiwaniach, ratownictwie oraz pracy sportowej. Coraz częściej spotykany w wielu sportach kynologicznych, a nawet dyscyplinach zaprzęgowych.
Jack Russell Terrier
foto: pixabay.com
Niepozorny wygląd tego psa i jego energetyczny ładunek doprowadził na pewno niejednego opiekuna do szewskiej pasji. Jack Russells to niezwykle energetyczna rasa, która opiera się na wysokim poziomie ćwiczeń fizycznych. Jest psem radosnym, czujnym, bezkompromisowym, lojalnym, aktywnym oraz piekielnie inteligentnym. Posiada skłonności do nagłej ekscytacji i wykazywania uporu, a do tego ma silny instynkt łowiecki. Pierwotnie był jednym z nielicznych terierów, których zadaniem podczas polowania nie było zabicie zwierzyny, lecz jedynie wypłoszenie jej z kryjówki. Należy go wcześnie przyzwyczajać do innych psów, gdyż jako dorosły pies może być wobec nich nieprzyjazny. Łatwo dostosowuje się do nowych sytuacji i odmiennych warunków życia. Atrakcją jest dla niego pościg za szybko poruszającym się celem, najlepiej małą piłką lub frisbee. Wymaga wiele ruchu, poświęconego czasu i uwagi swojego opiekuna, a także konsekwencji w układaniu i tresurze.
Dla tego niedużego sportowca pokonanie dystansu kilkudziesięciu km bez zatrzymania to żaden wyczyn. Jest psem rodzinnym i lubi zabawy ze starszymi dziećmi.
Wyżeł niemiecki krótkowłosy
Photo by Williams Partnership: Architecture, Inc. on Foter.com / CC BY-NC-ND
Często spotykany pies w canicross i bikejoringu. Popularna rasa psa myśliwskiego w krajach Europy, wykorzystywanego głównie do wystawiania, wypłaszania i aportowania ptactwa, ale także w krótkodystansowych dyscyplinach zaprzęgowych. Wyżeł niemiecki jest jednym z niewielu ras wyżłów nadających się do pracy także jako wyżeł wszechstronny. Jego przodkami są wyżły włoskie oraz pointery. Wyżeł niemiecki krótkowłosy to harmonijnie zbudowany pies, szybki w pracy na tropie. Charakteryzuje się wyniosłą postawą o wyraźnej linii, suchą głową, wysoko noszonym ogonem, twardą i błyszczącą szatą. Ma łagodne i zrównoważone usposobienie. Wymagają dużej dawki ruchu i solidnego wybiegania bez smyczy. Bardzo dobrze współpracuje z człowiekiem, a wszystkie jego najlepsze cechy są niezwykle pożądane w krzyżówkach sportowych.
Owczarek Australijski
foto: pixabay.com
Cudownie umaszczone psy z niesamowitymi oczami oraz niespożytym apetytem na ruch. Kolejna rasa należąca do grupy psów pasterskich i zaganiających, zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich ze znakomitymi predyspozycjami do sportów kynologicznych. Niezwykle dobrze poddaje się szkoleniom, uwielbia kontakt z człowiekiem oraz wykonuje nawet skomplikowane zadania. Owczarki australijskie potrzebują wiele aktywności fizycznej oraz psychicznej, inaczej mogą sprawiać kłopoty. Sprawdzają się w dyscyplinach kynologicznych: agility, dog frisbee, flyball, ale znakomicie biegają przy rowerze, hulajnodze i deskorolce. Z reguły nieufne wobec obcych, przywiązują się do jednej rodziny. Nie sprawia problemów w kontaktach z innymi psami, zwierzętami domowymi oraz dziećmi.
Wyżeł weimarski
foto: pixabay.com
Przepiękny, aktywny szary wyżeł weimarski krótkowłosy jest typowym psem do polowań zarówno na dużą, jak i małą zwierzynę, ale jego cechy charakteru sprawiają, że znakomicie sprawdza się w sporcie. Pięknie rozwinięta klatka piersiowa zapewnia znakomite osiągi biegowe. Tropi wytrwale, ale bez nadmiernego zapału, ceni się jego węch. Pies ma przeciętne predyspozycje do stróżowania i obrony. Współcześnie jest także hodowany jako pies rodzinny i sportowy, ale wymaga odpowiedniego prowadzenia. Wyżeł weimarski jest inteligentny, spokojny, a do tego wierny i oddany człowiekowi. Niekiedy samowolny, duża ciętość stwarza czasem problemy, przez co wymaga konsekwentnego i świadomego opiekuna. Jest pojętny, uczy się szybko, ale potrafi być przy tym dominujący.
Siberian husky
foto: pixabay.com
Rasa północna stworzona przez człowieka do ciągnięcia sań zaprzęgowych, wywodząca się z Syberii. Przystosowana do niezwykle trudnych warunków pogodowych, zdolna do pracy w ekstremalnie niskich temperaturach nawet przy – 50 stopni Celsjusza. Siberian potrafi pokonać w takich warunkach nawet do 100 km dziennie nie wymagając przy tym dużych ilości pokarmu. Charakteryzują się dużą niezależnością, silnym instynktem łowieckim oraz słabo poddają szkoleniom, nie stróżują i nie pilnują domu. Wymagają od opiekuna konkretnej dawki ruchu, w innym przypadku tak inne psy o podobnych potrzebach potrafią niszczyć i psocić w domu. Gruba okrywa i solidny podszerstek zapewnia im całkowitą ochronę przed mrozem, ale przez to wszelkie treningi i aktywności wykonujemy w warunkach nie przekraczających 15 stopni Celsjusza. Jeśli często bierzesz udział w zimowych edycjach ultra maratonów, to znalazłeś swojego kompana do biegania. Są wyspecjalizowane hodowle tworzące linie użytkowe pracujących husky, które odbiegają nieco od wystawowych siberianów.
Tekst: Piotr Rukat 2018
More from Psy
Terapia z psem zapewnia równy komfort niezależnie od płci
Chociaż istnieje wiele badań wykazujących, że programy dogoterapii mogą poprawić dobrostan społeczny i emocjonalny danej osoby, w wielu z nich …
W Australii psy dingo miały status “prawie człowieka”
Jest takie powiedzenie, że pies jest najlepszym przyjacielem człowieka, ale dzikie psy dingo obecnie w Australii nie są bardzo lubiane. …
